Najczęstszą przyczyną powstawania problemów finansowych jest niski poziom samoświadomości finansowej. Nieumiejętna kontrola wydatków lub jej całkowity brak może spowodować, że wydajemy więcej niż zarabiamy i z tego powodu wpadamy w spirale nadmiernego zadłużenia.
Istnieje też wiele innych przyczyn powodujących powstanie zadłużenia, na które nie mamy bezpośredniego wpływu. Nagła choroba, czy utrata pracy może spotkać każdego z nas więc warto zabezpieczyć się finansowo przed taką sytuacją. Pierwszym krokiem powinno być wykupienie dobrej polisy na wypadek utraty dochodów wskutek choroby lub wypadku, jak również systematyczne oszczędzanie minimum 10% swoich dochodów. Takie rozwiązanie jest dużo tańsze i pewniejsze niż zaciąganie kredytu i płacenie wysokich rat.
Wiele banków widząc, że klienci regularnie spłacają odsetki od swojego zadłużenia stosuje politykę stopniowego zwiększania limitu dostępnych środków, a klienci chętnie korzystają z łatwych pieniędzy zapominając o swoich realnych możliwościach obsługi zadłużenia.
Jednym z powodów, dla których ludzie na własne życzenie pakują się w biedę jest konsumpcja na pokaz. Wakacje i wesele na kredyt według zasady „zastaw się, a postaw się” to niezmienny od wielu lat trend wśród wielu Polaków. Spiralę niepotrzebnych wydatków w dobie mediów społecznościowych łatwo można nakręcić poprzez,, iluzję cyfrowej szczęśliwości”, czyli pokazywania statusu majątkowego, którego faktycznie nie mamy. Jeśli mój znajomy, kupił nowych samochód, dom czy spędził wakacje na Karaibach to ja nie mogę być gorszy. Przecież Facebook czy Instagram nie poinformuje moich znajomych, że tak naprawdę jestem biednym i zakompleksionym kolesiem, któremu po zapłaceniu rat kredytowych ledwo udaje się przeżyć do kolejnej wypłaty.